рд╕ंрджेрд╢

History of Changez khan: рдЪंрдЧेрдЬ рдЦाрди рдЖрдзी рджुрдиिрдпा рдкрд░ рд░ाрдЬ рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा

рдЪрд┐рддреНрд░
  рдЪंрдЧेрдЬ рдЦाрди     рдЪंрдЧेрдЬ рдЦाрди рдХा рдиिрдЬी рдЬीрд╡рди  1162 рдоें рдЪंрдЧेрдЬ рдЦाрди рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ рдеा| рдЙрд╕рдХा рдиाрдо рддैрдоूрдЬीрди рдЧрдпा рдеा| рдЬрдм рдЙрд╕рдХा рдЬрди्рдо рд╣ुрдЖ рдеा рддрдм рдЙрд╕рдХे рджाрд╣िрдиे рд╣ाрде рдоें рдЦूрди рдХा рдзрдм्рдмा рдеा | рдоंрдЧрд▓ рдХे рд▓ोрдЧ рдЙрд╕े рджिрд╡्рдп рд╕ंрдХेрдд рдоाрдирддे рдеे рдПрдХ рдРрд╕ा рдмрдЪ्рдЪा рдЬो рджुрдиिрдпा рдоें рд░ाрдЬ рдХрд░ेрдЧा рдпा рддो рдЙрд╕рдХो рддрдмाрд╣ рдХрд░ рджेрдЧा| рддेрдоुрдЬीрди рдХे рдкिрддा рдЖрдЪुрддेрдп рдеे рд╡рд╣ рд╡рд╣ рдоंрдЧॉрд▓ рдХे рдХрдмिрд▓ेрдХे рдмрд╣ाрджुрд░ рд╕рд░рджाрд░ рдеे | рддैрдоूрдЬीрди 9 рд╕ाрд▓ рдХा рдеा рддрдм рдЙрд╕рдХे рдкिрддाрдЬी рддाрддाреЬ рдЬрдирдЬाрддि рдиे рдЬрд╣рд░ рджेрдХрд░ рдоाрд░ рдбाрд▓ा | рдкिрддा рдХी рдоृрдд्рдпु рдХे рдмाрдж рдЙрдирдХे рд╣ी рдХाрдмिрд▓े рдХे рд▓ोрдЧों рдиे рддैрдоूрдЬेрди рдФрд░ рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдмेрд╕рд╣ाрд░ा рдЫोрдб़ рджिрдпा | рдмрд░्рдлीрд▓े рдЬंрдЧрд▓ों рдоें рдЙрд╕рдХे рдкрд░िрд╡ाрд░ рдХो рдЕрдХेрд▓ा рдЫोрдб़ рджिрдпा| рддैрдоूрдЬीрди рдиे рд╢िрдХाрд░ рдХрд░рдиा рд╕िрдЦाрдП рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдмрдЪрдкрди рдоें рдЕрдХेрд▓े рд░рд╣рдиे рд╕े рдЙрд╕рдХे рдорди рдоें рдП рдмैрда рдЧрдпा рдХि рдЬिрдиेрдХे рд▓िрдП рдХिрд╕ी рдкрд░ рднрд░ोрд╕ा рдирд╣ीं рдХрд░рдиा | рдЙрд╕े рдЕрдкрдиी рддाрдХрдд рдкрд░ рд╣ी рднрд░ोрд╕ा рдХрд░рдиा рдкрдб़ेрдЧा|  рд╕рдордп рдЬाрддे-рдЬाрддे рдЙрд╕рдиे рдЫोрдЯे-рдЫोрдЯे рд╕ाрдеिрдпों рдХो рдлिрд░ рд╕े рдЬुрдб़ा | рдЙрд╕рдиे рджेрдЦा рдХि рдкुрд░ाрдиे рдоंрдЧोрд▓िрдпों рдХी рдЬाрддी рдЖрдкрд╕ рдоें рд╣ी рд▓рдб़рдХрд░ рдмрд░्рдмाрдж рд╣ो рд░рд╣ी рдеी | рддैрдоूрдЬीрди рдЬрдирддा рдеा рдХि рдЙрд╕े рдХुрдЫ рдмрдб़ा рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा рдЗрд╕ рдмिрдЦрд░ी рддाрдХрдд рдХो рдПрдХ рдХрд░рдиा рд╣ोрдЧा | рд▓ेрдХिрди рдЙрди्рд╣ें рдЦूрди рдХे рд░िрд╢्рддे рдХो рдирд╣ीं рд╡рдлाрджाрд░ी рдФрд░ рдХाрдмिрд▓िрдпрдд рдХे рд▓ोрдЧों ...

Samrat Ashok:рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдЕрд╢ोрдХ : рдХрд▓िंрдЧ рдХा рдпुрдж्рдз |

рдЪрд┐рддреНрд░
  рдХрд▓िंрдЧ рдХा рдпुрдж्рдз |  рдпрд╣ рдпुрдж्рдз рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдПрдХ рдорд╣ाрди рд╢ाрд╕рдХ рдЕрд╢ोрдХ рдФрд░ рдХрд▓िंрдЧ рдХे рд░ाрдЬा рдХे рдмीрдЪ рд╣ुрдЖ рдеा| 261 BCрдоें рдЕрд╢ोрдХ рдХो рдЧрдж्рджी рдкрд░ рдмैрдаे 8 рд╕ाрд▓ рд╣ी рд╣ुрдП рдеे | рдЙрд╕ рд╕рдордп рдЕрд╢ोрдХ рдиे рдкूрд░े рднाрд░рдд рдкрд░ рдХрдм्рдЬा рдХрд░ рд▓िрдпा рдеा рд╢िрд╡ाрдп 1,2 рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдЕрд▓ाрд╡ा | рдХрд▓िंрдЧ рдиंрдж рд╡ंрд╢ рдХे рд╢ाрд╕рди рдоें рдордЧрдз рдХा рд╣ी рдПрдХ рд╣िрд╕्рд╕ा рдеा | рдЗрд╕рдХे рдмाрд░े рдоें рдХрд╣ीं рдЗрддिрд╣ाрд╕рдХाрд░ों рдХा рдпрд╣ рдоाрдирдиा рдеा рдХी рдиंрджो рдХा рдкрддрди рд╣ोрдиे рдХे рдмाрдж рдЪंрдж्рд░рдЧुрдк्рдд рдоौрд░्рдп рдФрд░ рдмिंрджुрд╕ाрд░ рдХे рд╢ाрд╕рди рдоें рдХрд▓िंрдЧ рд░ाрдЬ्рдп  рд╕्рд╡рддंрдд्рд░ рд╣ो рдЧрдпा рдеा | рдХрд▓िंрдЧ рдХा рджрдорди рдХрд░рдиा рдЕрд╢ोрдХ рдХे рд▓िрдП рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд░ूрдк рд╕े рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╣ो рдЧрдпा рдеा|  рдХे рдЕрд╢ोрдХ рдХा рдЬीрд╡рди рдмрдЪрдкрди рд╕े рд╣ी рдЪुрдиौрддीрдпों рд╕े рднрд░ा рд╣ुрдЖ рдеा | рдЕрд╢ोрдХ рдЕрдкрдиे рдкिрддा рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдЬाрдХрд░ рдкाрдЯрд▓िрдкुрдд्рд░ рдХी рдЧрджी рдкрд░ рдмैрдаा рдеा | рдЕрд╢ोрдХ рдХे рд╕рдо्рд░ाрдЯ рдмрдирдиे рдХे рдмाрдж рдмाрдд рднी рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдмрдб़ा рд╣िрд╕्рд╕ा рдЙрд╕рдХो рдФрд░ рдЕрдиैрддिрдХ рд░ाрдЬा рдоाрдирддा рдеा рдЗрд╕рд▓िрдП рд╡рд╣ рдХрд▓िंрдЧ рдХो рд╣рд░ाрдХрд░ рдпрд╣ рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рдеा рдХि рд╡рд╣ рднी рдоौрд░्рдп рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдмрдв़ा рд╕рдХрддा рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рдПрдХ рдмेрд╣рддрд░ рд░ाрдЬा рд╣ै рд╡рд╣ рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддा рдеा | рдХुрдЫ рд▓ोрдЧ рдЕрд╢ोрдХ рдХे рд░ाрдЬ्рдп рдЕрднिрд╖ेрдХ рдкрд░ рд╕рд╡ाрд▓ рдЦрдб़े рдХрд░ рд░рд╣े рдеे рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдХрд▓िंрдЧ рдХो рдЬीрддрдХрд░ рдЕрд╢ोрдХ рдЙрд╕े рдЧрд▓рдд рд╕ाрдмिрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣рддे рдеे| рдЕрд╢ोрдХ рдХा рдХрд▓िंрдЧ рд╕े рдпुрдж्рдз рдХрд░рдиे рдХा рдХाрд░рдг| (1) рдоौрд░...

EIFFEL TOWER : рдХ्рдпा рдЖрдк рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХे рдмाрд░े рдоें рдпрд╣ рдмाрдд рдЬाрдирддे рд╣ो?

рдЪрд┐рддреНрд░
  рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░    рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХिрд╕рдиे рдмрдиाрдпा?  рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдкेрд░िрд╕ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ा рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдк्рд░рддीрдХ рд╣ै | рдЗрд╕ рдЯाрд╡рд░ рдХी рдбिреЫाрдЗрди Guatave Eiffel рдиे рдХी рд╣ै | рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХो рдмрдиाрдиे рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд 1887 рдоें рдХी рдЧрдИ рдеी рдФрд░ 31 рдоाрд░्рдЪ 1889 рдоें рдкूрд░ा рд╣ुрдЖ рдеा| рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХी рдКंрдЪाрдИ 330 рдоीрдЯрд░ рд╣ै рдХुрдЫ рд╕рдордп рдХी рд╡рд╣ рд╕рдмрд╕े рдмрдб़ी рдоाрдирд╡ рд░рдЪрдиा рдеी|                             Guatave Eiffel  рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХो рдмрдиाрдиे рдоें рдХिрди -рдХिрди рдЪीрдЬ рдХी рдЬрд░ूрд░рдд рдкрдб़ी?   рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХो рдмрдиाрдиे рдоें 8000 рд▓ोрд╣े рдХे рдЯुрдХреЬे рдХा рдФрд░ 2.5 рдоिрд▓िрдпрди рдХीрд▓ рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा| рдП рдЗंрдЬीрдиिрдпрд░िंрдЧ рдХा рдЕрдж्рднुрдд рдирдоूрдиा рдеा | рдЗрд╕рдХो рдмрдиाрдиे рдоें 70 рд▓ाрдЦ рд▓ोрд╣े рдХा рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рд╣ुрдЖ рд╣ै 300 рдордЬрджूрд░ों рдиे 2 рд╕ाрд▓ рддрдХ рд▓рдЧाрддाрд░ рдоेрд╣рдирдд рдХрд░рдХे рдмрдиाрдпा рд╣ै|  рдЖрдЦिрд░ рдПрдлिрд▓ рдЯाрд╡рд░ рдХ्рдпों рдмрдиाрдпा?  рджुрдиिрдпा рднрд░ рдоें рдоेрд▓ा рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ी рдХंрдкрдиी рдПрдХ्рд╕рдкोрдЬिрд╢рди рдпूрдиिрд╡рд░्рд╕рд▓ рдиे 1886 рдоें рдЙрд╕рдиे рдХрд╣ा рдХि 3 рд╕ाрд▓ рдмाрдж рдкेрд░िрд╕ рдоें рдПрдХ рд╢ाрдирджाрд░ рдоेрд▓े рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХिрдпा рдЬाрдПрдЧा| рдХंрдкрдиी рдиे рдХрд╣ा рдХि рдл्рд░ांрд╕िрд╕ рдХी рдХ्рд░ांрддि рдХे 100 рд╕ाрд▓ рдкूрд░े рд╣ोрдиे рдкрд░ 1889 рдоें рдЗрд╕ рдоेрд▓े рдХा рдЖрдпोрдЬрди рд╣ोрдЧा | рдЗрд╕рдХो рд▓ेрдХрд░ рдПंрдЯ्рд░ी рдХे рд▓िрдП рдЧेрдЯ ...

abraham lincoln President of the United States : рдХैрд╕े рдПрдХ рдЧрд░ीрдм рд▓рдб़рдХा рдЕрдоेрд░िрдХा рдХा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдмрдиा?

рдЪрд┐рддреНрд░
  рдЕрдм्рд░ाрд╣рдо рд▓िंрдХрди  |   рдЕрдм्рд░ाрд╣рдо рд▓िंрдХрди рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे 16 рдоें рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдеे ( рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд╕рдмрд╕े рдкрд╕ंрджीрджा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдеे) рдЕрдм्рд░ाрд╣рдо рд▓िंрдХрди рдХे рдиिрдЬी рдЬीрд╡рди рдХे рдмाрд░े рдоें|                                    рдеॉрдорд╕ рд▓िंрдХрди                                       рдиैंрд╕ी рд▓िрдХंрди  рдЕрдм्рд░ाрд╣рдо рд▓िंрдХрди рдХा рдЬрди्рдо 12 рдлрд░рд╡рд░ी 1809 рдоें рдЕрдоेрд░िрдХा рдХे рд░ाрдЬ्рдп Hardin county рдоैं рд╣ुрдЖ рдеा | рдЙрд╕рдХे рдкाрдкा рдХा рдиाрдо рдеॉрдорд╕ рд▓िंрдХрди рдеा рдФрд░ рдоाрддा рдХा рдиाрдо рдиैंрд╕ी рд▓िрдХंрди рдеा| рд▓िंрдХрди рдХा рдЬрди्рдо рдмрд╣ुрдд рд╣ी рдЧрд░ीрдм рдкрд░िрд╡ाрд░ рдоें рд╣ुрдЖ рдеा| рдЬрдоीрдиी рд╡िрд╡ाрджों рд╕े рдЙрд╕рдХो рдпрд╣ рдЬрдЧрд╣ рдЫोрдб़рдиी рдкрдб़ी рдФрд░ knob creek farm рдЖ рдЧрдП | рд╡рд╣ां рдкрд░ рднी рд╡рд╣ рдЦेрддी рд╣ी рдХрд░рддे рдеे| рдпрд╣ां рдкрд░ рднी рдЬрдоीрдиी рд╡िрд╡ाрдж рд╣ुрдЖ рдФрд░ рдпрд╣ рдЬрдЧрд╣ рднी рдЙрд╕рдХो рдЫोрдб़рдиी рдкрдб़ी| 1816 рдоें рдЗंрдбिрдпाрдиा рдХी рдХोрд╣िрдпो рдирджी рдХे рдХिрдиाрд░े рдкрд░ рд░рд╣рдиे рд▓рдЧे | рдЬрд╣ां рдкрд░ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдЦेрддी рдХрд░рдиा рд╢ुрд░ू рдХिрдпा ( рдЖрдЬ рднी рдЙрд╕рдХे рдШрд░ рдФрд░ рдЦेрддों рдХो рд╕्рдоाрд░рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै)  рдпрд╣...

Red Fort : рд▓ाрд▓ рдХिрд▓्рд▓े рдХी рдР рдмाрддे рдЖрдкрдХो рдирд╣ीं рдкрддा рд╣ोंрдЧी |

рдЪрд┐рддреНрд░
  рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा  2007 рдоें рд▓ाрд▓ рдХिрд▓े рдХो рдпूрдиेрд╕्рдХो рдиे рд╡рд░्рд▓्рдб рд╣ेрд░िрдЯेрдЬ рд╕ाрдЗрдЯ рдоें рджрд░рдЬा рджिрдпा рдеा | рд▓ाрд▓ рдХिрд▓े рдХा рдиाрдо рдЗрд╕рд▓िрдП рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा рдкрдбा рдХे рд▓ाрд▓ рдкрдд्рдерд░ों рд╕े рдмрдиा рд╣ै | рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рд╕рд░рдХाрд░ рдХे рд╕рдордп рдоें рд╣ी рдЗрд╕рдХा рдиाрдо рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा рдХिрдпा | рдкрд╣рд▓े рддो рдЗрд╕рдХा рдиाрдо рдХिрд▓ा рдП рдоुрдмाрд░рдХ рдеा рдЬो рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдиे рджिрдпा рдеा   рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдиे рдмрдирд╡ाрдпा рдеा| 1638 рдоें рд▓ाрд▓ рдХिрд▓े рдХी рдмрдиाрдиे рдХी рд╢ुрд░ुрдЖрдд рдХी рдФрд░ 1648 рдоें 10 рд╕ाрд▓ рдмाрдж рдПрдХ рдХाрдо рдкूрд░्рдг рд╣ुрдЖ   рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдиे рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा рдХ्рдпों рдмрдирд╡ाрдпा?   рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा рдмрдирд╡ाрдиे рдХा рдПрдХ рд╣ी рдордХрд╕рдж рдеा | рдЕрдХрдмрд░ рдХे рдЬрдоाрдиे рдоें рдоुрдЧрд▓ рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЖрдЧрд░ा рдеी | рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां  рдХो рд▓рдЧा рдХी рдоुрдЧрд▓ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЕрдм рджिрд▓्рд▓ी рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП| рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдЖрдЧрд░ा рдХी рдЧрд░्рдоी рд╕े рдкрд░ेрд╢ाрди рд╣ोрдХрд░ рджिрд▓्рд▓ी рдаाрди рд▓िрдпा | рджिрд▓्рд▓ी рдоें рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдПрдХ рд╢рд╣рд░ рдмрдирд╡ाрдпा рдЙрд╕рдХा рдиाрдо рд╢ाрд╣рдЬрд╣ाрдиाрдмाрдж рдеा | рдЕрднी рдХे рджौрд░ाрди рдЙрд╕े рдкुрд░ाрдиी рджिрд▓्рд▓ी рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै| рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдХो рдоुрдЧрд▓ рд╕ाрдо्рд░ाрдЬ्рдп рдХी рд░ाрдЬрдзाрдиी рдЖрдЧрд░ा рд╕े рджिрд▓्рд▓ी рдмрджрд▓рдиा рдеी рдЗрд╕ीрд▓िрдП рдЙрд╕рдиे рд▓ाрд▓ рдХिрд▓ा рдмрдирд╡ाрдпा рдеा|  рд▓ाрд▓ рдХिрд▓े рдоें рджो рдоुрдЦ्рдп рджрд░рд╡ाрдЬे рд╣ैं   рджिрд▓्рд▓ी рджрд░рд╡ाрдЬा рдФрд░ рд▓ाрд╣ौрд░ी рджрд░рд╡ाрдЬा   рджिрд▓्рд▓ी рджрд░рд╡ाрдЬे рдРрд╕े рд╣ी рд╢ाрд╣рдЬрд╣ां рдЬрдоा рдорд╕्рдЬिрдж рдЬाрдпा рдХрд░рддे рдеे| рдмा...

History of X-Ray:X-Ray рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХрдм рдФрд░ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा рдеा?

рдЪрд┐рддреНрд░
рдПрдХ्рд╕-рд░े рдХि рд╢ोрдз рдХिрд╕рдиे рдХी рдеी? X-ray рдХी рд╢ोрдз  8 november 1895 рдоे wilhelm Roentgen рдиे рдХी рдеी| рдР рд╢ोрдз  рдЧрд▓рддी рд╕े рд╣ुрдИ рдЧрдИ рдЦोрдЬ рдеी |  Roentgen рдХा рдЬрди्рдо 27 рдоाрд░्рдЪ 1845 рдоें рдЬрд░्рдордиी рдоें рд╣ुрдЖ рдеा | рдЙрдирдХे рдкिрддा рдиे рдПрдХ рдХिрд╕ाрди рдеे рдФрд░ рдоाँ рдШрд░ рдХा рдХाрдо рдХрд░рддी рдеी|   1901 рдоे roentgen x-ray рдХे рд▓िрдП рдлिрдЬिрдХ्рд╕ рдХा рдиोрдмेрд▓ рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рджिрдпा рдЬाрддा рд╣ै  roentgen рдХो рдкрдв़ाрдИ рдоें рдЗрддрдиी рджिрд▓рдЪрд╕्рдкी рдирд╣ीं рдеी | рдПрдХ рдмाрд░ рддो рдЙрд╕рдХो рд╕्рдХूрд▓ рд╕े рднी рдиिрдХाрд▓ рджिрдпा рдеा| рдлिрд░ рднी рдЙрд╕рдиे рдкрдв़ाрдИ рд╢ुрд░ू рд░рдЦी | рдЙрд╕рдХे рдмाрдж рд╡рд╣ рдлिрдЬिрдХ्рд╕ рдХे рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдмрди | рдХो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рддрд░рд╣ рдХे рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рдХा рдмрд╣ुрдд рд╢ौрдХ рдеा | рдЬрдм рдЙрд╕рдХो рдЯाрдЗрдо рдоिрд▓рддा рдеा рддрдм рд╡рд╣ рд▓ेрдмोрд░ेрдЯрд░ी рдоें рдХुрдЫ рдиा рдХुрдЫ рдХрд░рддे рд░рд╣рддे рдеे|   X-Ray рдХी рд╢ोрдз рдХिрд╕ рддрд░рд╣ рд╣ुрдИ?   roentgen 1895 рдоें рдПрдбрд╡ांрдЯेрдЬ  рдХैрдеोрдб  рдЯ्рдпूрдм рд░े  рдХे рд▓िрдП рд░िрдЪрд░्рдЪ рдХрд░ рд░рд╣े рдеे| рдЗрд╕ рд░िрдЪाрд░्рдЬ рдХे рджौрд░ाрди рдХрдорд░े рдоें рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдЕंрдзेрд░ा рдХрд░ рд╣ुрдЖ рдеा | рдЕрдЪाрдирдХ рдЙрди्рд╣ोंрдиे рджेрдЦा рдПрдХ рд╕्рдХ्рд░ीрди рдкрд░ рдХोрдИ рд▓ाрдЗрдЯ рдЪрдордХ рд░рд╣ी рд╣ै | рд▓ाрдЗрдЯ рдХो рдЪрдордХрддा рджेрдЦрдХрд░ рд╡рд╣ рд╣ैрд░ाрди рд░рд╣ рдЧрдИ | рдЙрди्рд╣ें рд╕рдордЭ рдирд╣ीं рдЖ рд░рд╣ा рдеा рд▓ाрдЗрдЯ рдХрд╣ां рд╕े рдЖ рд░рд╣ी рд╣ै| рд░ोрдПрдг्рдЯрдЧे рдЬो рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣े рдеे рдЙрд╕рдоें рдЦूрдм рдЯुрдм्рд╕ рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХिрдпा рдеा| рдЬो рд╡ेрдХ्рдХुрдо рд╢ीрд▓्рдб рдЧ्...

рдзрд░рддी рдкрд░ рдирд░्рдХ рдпाрдиि рдХाрд▓ा рдкाрдиी рдХी рдЬेрд▓

рдЪрд┐рддреНрд░
рдХाрд▓ा рдкाрдиी рдХी рдЬेрд▓  рд╕ुрджूрд░ рдЯाрдкू рдкрд░ рдмрдиा рдПрдХ рдРрд╕ा рдХाрд░ाрдЧाрд░ рдЬिрд╕ рдзрд░рддी рдкрд░ рдХा рдирд░рдХ рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै| рдпрд╣ां рдкрд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХी рд╣ुрдХूрдордд рдж्рд╡ाрд░ा рдХैрджिрдпों рдХो рдЕрдкрдиी рдЙंрдЧрд▓िрдпों рдкрд░ рдирдЪाрдпा рдЬाрддा рдеा| рджिрди рднрд░ рдЙрдирд╕े рдХрдаोрд░ рдоेрд╣рдирдд рдХрд░рд╡ाрдИ рдЬाрддी рдеी рдЬो рдХेрджी рдХाрдо рдкрд░ рди рдЬाрдП рдЙрд╕े рдорд░рдиे рдкрд░ рдЫोрдб़ рджिрдпा рдЬाрддा рдеा|     рдЖрдЬाрджी рдХे рджौрд░ाрди 80000 рд▓ोрдЧों рдХो рдХाрд▓ा рдкाрдиि  рдХी рдЬेрд▓ рднेрдЬा рдЧрдпा рдеा| рдЙрд╕рдоें рд╕े 30000 рдХैрджिрдпों рдХो рд╡ाрдкрд╕ рдЖ рд╕рдХे рдмाрдХी рдХे 50000 рдХैрджिрдпों рдХा рдХ्рдпा рд╣ुрдЖ рдЖрдЬ рддрдХ рдоाрд▓ूрдо рдирд╣ीं |         рд╕рди 1850 рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рднाрд░рдд рдХे рдмрдб़े рд╣िрд╕्рд╕े рдХो рдЧुрд▓ाрдо рдХрд░ рд▓िрдпा рдеा| рдЙрд╕े рджौрд░ рдоें рдЖрдЬाрджी рдХे рд▓िрдП рдЙрдардиे рд╡ाрд▓ी рд╣рд░ рдЖрд╡ाрдЬ рдХो рджрдмा рджिрдпा рдЬाрддा рдеा| рд▓ेрдХिрди 1857 рдоें рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдХे рдЦिрд▓ाрдл рдПрдХ рдмрдб़ी рдЖрд╡ाрдЬ рдЙрдаी| рд▓ेрдХिрди рдпрд╣ рд╣рдоाрд░ा рдкрд╣рд▓ा рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдЖंрджोрд▓рди рдеा | рдЙрд╕рдХो рджрдмाрдиे рдХे рд▓िрдП рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬों рдиे рд╕рдмрдХो рдкрдХреЬрдиा рд╢ुрд░ू рдХрд░ рджिрдпा рдФрд░ рдХрд╣िрдХो рдлांрд╕ी рдкрд░ рд▓рдЯрдХाрдпा рджिрдпा рдЬाрддा рдеा рдпा рдлिрд░ рдЯॉрдк рд╕े рдЙрдб़ाрдпा рдЬाрддा рдеा | рдзीрд░े-рдзीрд░े рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░िрдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा рдмрдв़рдиे рд▓рдЧी рдЗрд╕ рдмрдв़рддी рд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рджेрдЦрдХрд░ рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬ рдЗрд╕рдХो рдоौрдд рдХे рдШाрдЯ рдЙрддाрд░рдиा рдЕрд╕ंрднрд╡ рд╣ो рдЧрдпा рдеा рдЗрд╕рд▓िрдП рд╣рдЬाрд░ों рдХ्рд░ांрддिрдХाрд░िрдпों рдХो рдХैрдж рдХрд░ рд▓िрдпा|       рд╡िрдж्рд░ोрд╣ рдХे рдбрд░ рд╕े ...